محسن توحیدیان ▪️
• فرهاد غبرایی، کتاب همینگوی (A Moveable Feast) را «پاریس جشن بیکران» ترجمه کرده است. A Moveable Feast به ضیافت و جشنی اشاره میکند که زمانی برای آن مشخص نشده است. یک روز مقدس، یک مهمانی ناهار یا دورهمی که کسی زمان دقیق آن را نمیداند. میتوان آن را «جشنی بیزمان» یا «یک مهمانی بیزمان» ترجمه کرد. جشن بیکران همان چیزی نیست که نام انگلیسی کتاب میگوید. اضافهکردن پاریس به نام کتاب هم از خلاقیتهای برادر مترجم (مهدی غبرایی) است که باز هم دقیق نیست. او در آغاز کتاب نوشته است:
«Moveable Feast جشنی است که سالانه در روز معینی از هفته برگزار میشود و بنابراین (مثل چهارشنبهسوری ما) هر سال تاریخش تغییر میکند. میتوان آن را جشن متغیر نیز ترجمه کرد، اما زندهیاد فرهاد غبرایی کتاب را اولبار با عنوان جشن بیکران منتشر کرده است و ما نیز در این چاپ به ترجمهی او وفادار ماندهایم و فقط، چون در پاریس میگذرد، نام پاریس را به عنوان کتاب افزودهایم.»
این کتاب زمانی چاپ شد که همینگوی خودکشی کرده بود. مری همینگوی، زن چهارم او پس از مرگ نویسنده کار ویرایش کتاب را آغاز کرد و از خاطرات او در پاریس رمانی بیرون کشید که خود همینگوی میخواسته زمانی آن را منتشر کند. جری برنر، پژوهشگر دانشگاه مونتانا اصالت ویرایش مری همینگوی را زیر سوال برده و نشان داده که او چجور با پس و پیشکردن فصلها بهخاطر رعایت زمانبندی، شکلگیری طرح شخصیتهایی را که نویسنده در نظر داشته به هم ریخته است. مهمتر از آن، مری از سر حسادت زنانه، فصلی از کتاب را بهکلی کنار گذاشته. بخشی که در آن همینگوی از همسر اولش هدلی عذرخواهی میکند و گویا عذرخواهی مفصلی هم بوده است. نام کتاب را هم هاچنر، دوست و زندگینامهنویس همینگوی پیشنهاد داد چون خود همینگوی نامی بر آن نگذاشته بود. این نام از ترجمهی انگلیسی رمان بیگانهی کامو آمده است. از این جمله: «ماسون گفت ما خیلی زود ناهار میخوردیم، اما واقعن ناهار ما یک مهمانی بیزمان بود. زمانی که دلت میخواست آن را داشتی.»
• کتاب «پاریس هرگز تمام نمیشود» نوشتهی انریکه ویلا ماتاس، پارودی سرگرمکنندهای بر کتاب همینگوی است. او نام کتابش را از نام فصل آخر کتاب پاریس جشن بیکران گرفته است. کتاب همان اسلوب کتاب همینگوی را دارد. بیکم و کاست، اما برای خودش یک کتاب جداگانه است. راوی کتاب که همان ویلا ماتاس است بسیار دوست دارد شبیه ارنست همینگوی باشد و حتا در مسابقات شباهت به همینگوی هم شرکت میکند و البته رفوزه میشود. کتاب با این تمثیل کنایهآمیز آغاز میشود و خوانندهای که کتاب همینگوی را خوانده باشد از خواندن ماجراهای نویسنده در پاریس دوچندان لذت میبرد. ویلا ماتاس کتابی نوشته است در ستایش همینگوی و کتاب جشن بیکران او، اما سبک سبکسرانهی خودش را از یاد نبرده است. خوانندهی ایرانی شانس این را دارد که هردو کتاب را به فارسی بخواند.
کتاب پاریس هرگز تمام نمیشود رو از کجا میشه تهیه کرد